مطالعه فراوانی، سروتیپ و الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی سالمونلاهای جدا شده از گوسفندان در استان گلستان، ایران

چکیده سابقه و هدف: سالمونلاها از جنس باکتری‌های گرم منفی استوانه‌ای شکل و از خانواده انتروباکتریاسه، یکی از شایع­ترین باکتری­های قابل انتقال از حیوانات به انسان می­باشند و به‌دلیل تنوع مخازن حیوانی و انتقال آنها از طریق مدفوع یکی از مهمترین و شایع‌ترین بیماری­های زئونوز را ایجاد می­کنند. سرووارهای مختلف سالمونلا می­توانند موجب بروز گاستروانتریت، سپتی سمی و مرگ ناگهانی در انسان­ها و چارپایان شوند. دام‌های اهلی چون گوسفند و بز که از مهمترین منابع غذایی انسانی می­باشند، از مخازن اصلی سروتیپ­های مختلف سالمونلاهای زئونوز می‌باشند. همچنین مقاومت آنتی‌بیوتیکی در سالمونلاها در دهه‌های اخیر تبدیل به یک مشکل نوظهور شده است. هدف نهایی این مطالعه تعیین فراوانی دفع سالمونلا در نمونه­های مدفوع گوسفندان به ظاهر سالم و سروتیپ و الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی سالمونلاهای جدا شده در گله‌های روستایی استان گلستان بود.   مواد و روش کار: تعداد 120 نمونه مدفوع به‌طور مستقیم از ناحیه رکتوم گوسفندان به‌ظاهر سالم تهیه شد. آلودگی نمونه­های مدفوع بدست آمده به سالمونلا از طریق کشت میکروبی و واکنش زنجیره­ای پلیمراز، با استفاده از پرایمرهای ژن inv A، مورد بررسی قرار گرفت. سروتیپ و الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی سالمونلاهای شناسایی شده نیز تعیین شد. مطالعات آماری با استفاده از نرم‌افزار SPSS (نسخه 20)، صورت گرفت، با استفاده از تست آماری کای اسکوار معنی‌دار بودن آماری داده­ها مورد بررسی قرار گرفتند و مقادیر P برابر با 05/0 یا کمتر معنی‌دار در نظر گرفته شد.   یافته‌ها‌: از 120 نمونه مورد بررسی، 20 و 22 نمونه به‌ترتیب به روش کشت میکروبی و واکنش زنجیره­ای پلیمراز آلوده حامل سالمونلا بود. با وجود بالاتر بودن میزان شناسایی سالمونلا به روش واکنش زنجیره‌ای پلیمراز از روش کشت میکروبی، اختلاف مشاهده شده معنی­دار نبود (05/0P˃). در این مطالعه  تمامی نتایج  مثبت با روش میکروبیولوژی، با روش واکنش زنجیره‌ای پلیمراز نیز تأیید شدند. سروتیپ­های جدا شده شامل سالمونلا اینتریتیدیس (65 درصد) و سالمونلا تیفی موریوم (35 درصد) بود. میزان آلودگی به سالمونلا در 2 جنس نر و ماده مشابه بود (05/0P˃). بالاترین میزان دفع سالمونلا در مدفوع گوسفندان مورد مطالعه، در فصل پائیز مشاهده شد (05/0P˂). بیشترین میزان مقاومت در برابر سیپروفلوکسازین (75 درصد)، تتراسایکلین (60 درصد) و استرپتومایسین (60 درصد) بود. همچنین نتایج مطالعه اخیر بیانگر این مطلب است که فورازولیدون آنتی بیوتیک‌ مناسبی می‌باشد زیرا کارایی بالایی بر ضد جدایه‌های سالمونلا نشان داد.   نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه اخیر بیان‌گر نقش بالقوه گوسفندان به عنوان حاملین بالقوه سالمونلا می‌باشد و در نتیجه انجام مراقبت‌های لازم در پرورش و مصرف محصولات تهیه شده از این حیوانات در مناطق روستایی توصیه می‌شود. به طور کلی، نتایج به دست آمده بر نیاز به یک سیستم نظارت و پایش بر مقاومت‌های آنتی بیوتیکی نو ظهور در باکتری‌های بیماری‌زا در نشخوارکنندگان و سایر حیوانات تأکید می‌کند.